Leishmaniasise, yaygın olarak kırsal alanlarda yaşayan köpeklerde ve bazı kemirgenlerde bulunan bir protozoon neden olur. Leishmaniasisin antik çağlardan beri var olduğu bilinir. Leishmania parazitlerinin tatarcık sineklerinden bulaştığı bilgisi 20. yüzyılda ortaya çıkmış ve yeni Leishmania türlerinin keşfi 21. yüzyıla kadar devam etmiştir. Parazit, günümüzde sıklıkla kum sinekleri tarafından bulaşır. İnsanların da enfekte olabildiği, dikkat edilmesi gereken önemli bir hastalıktır.
Köpeklerde Leishmaniasis Hastalığı Nedir?
Köpeklerde leishmaniasis, klinik belirtileri olan multisistemik bir hastalıktır. Kum sineği adı verilen bir tür sinek tarafından taşınan Leishmania parazitleri hastalığın oluşumuna neden olur. Endemik bölgelerde enfeksiyon taşıyan köpeklerin sayısı oldukça fazladır. Köpeklerde bulunan leishmaniasisteki patolojinin çoğundan immün mekanizmalar sorumludur. Hastalığın kuluçka dönemi aylar hatta yıllarca sürebilir.
Köpeklerde Leishmaniasis Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Köpeklerde leishmaniasis hastalığı, Leishmania parazitinin taşıyıcıları tarafından bulaşır. Sivrisinekler bu süreçte, enfekte canlıdan emdikleri kan ile sahip oldukları Leishmania parazitlerini, başka bir canlıyı ısırarak transfer ederler, böylece taşıyıcı görevi görürler.
Köpeklerde leishmaniasis hastalığının bulaşmasına yol açan durumlar şunlardır:
- Köpeklerin taşıyıcılar tarafından ısırılması
- Enfekte kan transfüzyonu
- Enfekte bir dişi köpekten yavruya bulaşması
Köpekleri Leishmaniasis Hastalığından Korumak için Neler Yapılabilir?
Hijyenik koşulların uygunluğu, doğru ve sağlıklı beslenme rutinlerinde süreklilik, koruyucu paraziter ilaç uygulamalarının zamanında yapılması ve tabii ki düzenli veteriner hekim kontrolleri; tüm canlılar için sağlıklı ve sürdürülebilir yaşamın olmazsa olmazlarıdır. Bu gerekliliklerin yanında köpeklerde leishmaniasisten korunmak için dikkat edilmesi gereken faktörler şöyledir:
1- Köpeğin kene ve sivrisinek tarafından ısırılıp ısırılmadığını düzenli olarak kontrol etmek.
Leishmaniasis hastalığı sivrisinekler tarafından yayılır. Bu nedenle, köpeklerin sivrisineklere karşı korunması önemlidir. Köpekler için özel geliştirilen kene ve sivrisinek kovuculardan kullanmaları önerilir.
2- Riskli bölgelerde dikkatli olmak ve önleyici tedbirleri almak.
Köpeklerde Leishmaniasis Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Köpeklerde leishmaniasis, oldukça değişken klinik belirtilere sahiptir. Leishmaniasis, etkilenen köpeğin bağışıklık sistemi tarafından kontrol edilemeyen bir enfeksiyondur ve açıkça belirti göstermediği için tanımlanamadığında ciddi sorunlara yol açabilir. Hastalığın ilerlemesi genellikle başlarda yavaş seyreder ve gelişimi yıllara yayılabilir. Bazı köpeklerde hiçbir semptoma rastlanmazken bazıları ciddi şikayetlerle baş etmek zorunda kalabilir. Leishmaniasisin yaygın görülen bazı belirtileri şunlardır:
- Ateş
- İştah kaybı
- Zayıflık ve halsizlik
- İshal
- Kusma
- Deri lezyonları (kaşıntılı, kabuklu veya tüysüz alanlar)
- Göz lezyonları
- Lenf yumrularında büyüme
- Burun veya göz akıntısı
- Anormal tırnak uzamaları
- Dalakta büyüme
Köpeklerde Leishmaniasis Teşhisi Nasıl Konur?
Köpeklerde leishmaniasis, yaşamsal tehdit oluşturduğu ileri evrelere dek çoğunlukla hiçbir semptom göstermediği için, rutin olarak yapılacak kan testleri, hastalığın henüz tedavi edilebilecek aşamadayken teşhis edilmesi açısından oldukça önemlidir. Leishmaniasis şüphesiyle veteriner hekimin yapacağı klinik muayeneyi takip eden testler ise şunlardır:
- Kan Testleri: Leishmaniasis için en yaygın kullanılan testlerden biri, enfekte köpeklerde antijen-antikor seviyelerini ölçen bir kan testidir. Bu test, hastalığın erken evrelerinde enfeksiyonun tespit edilmesi açısında oldukça kıymetlidir. Ancak yine de bu testler, hastalığın erken dönemlerinde yanıltıcı sonuçlar verebilir.
- Biyopsi: Leishmaniasis şüphesi olan lezyonların biyopsisi, hastalığın tanısını doğrulamak için yapılır. Biyopsi örneği mikroskop altında incelenerek parazitlerin varlığı araştırılır.
- PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) Testi: Bu test, Leishmania parazitlerinin DNA'sını tespit etmek için oldukça önemlidir. PCR diğer testlerin aksine yüksek oranda doğru sonuçlar verir ve hastalığın erken evrelerinde dahi yakalanmasını sağlayabilir.
Köpeklerde Leishmaniasis Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Köpeklerde leishmaniasis hastalığı tedavisi; enfeksiyonun şiddeti, semptomların belirginliği ve köpeğin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Ancak hekimin klinik muayenesinin ardından oluşturduğu tedavi şu yöntemleri içerebilir:
- İlaç Tedavisi: Leishmaniasis tedavisindeki ilaçlar, parazitleri öldürmek veya enfeksiyonu kontrol altında tutmak için kullanılır. Ancak tedavi süreci uzun olabileceği için, kullanılan ilaçların yan etkilerinin görülme oranı yüksektir.
- Destekleyici Bakım: Doğru ve sağlıklı beslenme, veteriner hekim kontrollerini aksatmamak ve semptomların takibi kadar yönetimi de tedavinin önemli birer parçasıdır. Çünkü köpeklerde leishmaniasis tedavisinde bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi hayati önem taşır.
- Kan Transfüzyonu: Leishmaniasis nedeniyle köpeklerin kan hücreleri etkilenebilir. Bu nedenle, kan transfüzyonu, köpeğin sağlıklı kan üretimini destekleyebilir, bu sayede hayatta kalma şansını artırabilir.
Her hastalıkta olduğu gibi, leishmaniasis hastalığının tedavisi de erken evrelerde başlatılırsa, başarı oranı yükselir. Veteriner hekim, köpeğin sağlık durumuna ve hastalığın şiddetine bağlı olarak en uygun tedavi planını belirleyecektir.
Köpeklerde Leishmaniasis Hastalığı İnsanlara Bulaşır mı?
Evet, Leishmaniasis tıpkı köpeklerde olduğu gibi insanlara da sinekler aracılığıyla bulaşır. Yani köpeğin kendisi hastalığın taşıyıcısı değildir. Leishmaniasisin olduğu bir bölgede tatarcık sineklerini vücuttan uzaklaştırmak için spreyler ve losyonlar kullanılmalıdır.
VetAmerikan Tıbbi Veteriner Kadrosu, alanında
deneyimli veterinerlerden oluşan bir ekiptir. Güncel veteriner bilimleri ve hayvan sağlığı
uygulamalarını takip ederek, en yüksek standartlarda bilgi ve tedavi yöntemlerini sunmayı amaçlar. Evcil
hayvanlarınızın sağlığı ve refahı üzerine bilimsel dayanaklı, güvenilir içerikler üretir.