Kedilerde görülen Coronavirus enfeksiyonu, ilk olarak 1940’lı yıllarda Nepal’de teşhis edilmiş, 1963 yılına gelindiğinde “kedilerin önemli bir hastalığı” olarak tanımlanmıştır. 1971 yılında ise mikroskobik ortamlarda “virüs benzeri partikül” olarak tanımlanan bu hastalığın 1972 yılında kuru ve yaş olmak üzere iki farklı form yapısında olduğu kanıtlanmıştır. Kedilerin %90’ında Coronavirus antikoru gelişmiş olmasına rağmen bu virüs ile enfekte olanların %5 ila %10’unda FIP geliştiği görülmüştür. Dünya çapında sıkça görülen Coronavirus enfeksiyonunun tüm yaşlardaki kedileri etkileme riski vardır.
FIP Hastalığı Nedir?
Feline Infectious Peritonitis (FIP), tüm kedi ırklarında görülebilme riski olan, viral bir enfeksiyon hastalığıdır. FIP hastalığı, mutasyona uğrayan Feline Coronavirus ile meydana gelir ve kedilerin direkt olarak bağışıklık sistemine etki eder. Bu virüs, insanlarda karşılaşılan Covid-19 adlı koronavirüsten farklıdır. Feline Coronavirus, genellikle ishal dışında net bir belirti göstermez. Enterik coronavirusu ile enfekte olan kedilerin yaklaşık %10’unda virüslerin çoğaldığı, mutasyona uğradığı ve FIP’e dönüştüğü görülmüştür. Bu hastalık, kedilerin; böbrek, beyin, göğüs ve karın boşluğu gibi bölgelerinde ileri düzeyde enfeksiyon oluşumuna sebep olabilir. FIP, enfekte olan kedilerde hayati riske yol açabilir. FIP hastalığının oluşmasındaki en önemli unsur; kedinin bağışıklık sistemi ve vücudundaki virüs arasındaki etkileşimdir. Bir kediye FIP tanısı konulduktan sonra ilerleyici bir etki yaşanmaması için önlemlerin erkenden alınması oldukça önemlidir.
FIP Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
FIP hastalığı, kedilerde enfeksiyondan etkilenen organın işlevine bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir. Genellikle karşılaşılan FIP belirtileri şu şekildedir:
- Halsizlik
- Yetersiz beslenme
- Ateş
- Uyuşukluk
- Devam eden kilo kaybı
- Göz problemleri (göz sulanması, görme yetisinde azalma, gözde renk değişimi)
- Solunumda güçlük
- Burun tıkanıklığı
- Denge ve yürüme sorunları
- Göğüs ve karın boşluğunda sıvı birikmesine bağlı oluşan şişkinlik
FIP hastalığıyla ilişkili belirtiler değişken olduğu için klinik belirtilerle FIP’in teşhis edilmesi oldukça zordur. Kedilerde FIP belirtilerine benzer semptomlar, farklı hastalıkların habercisi de olabilir.
FIP Çeşitleri Nelerdir?
FIP hastalığı, kedilerde “kuru” ve “ıslak” formlarda görülebilir. Bu hastalıkla enfekte olmuş kedilerde yalnızca tek bir çeşidin ya da her ikisinin de belirtileri görülebilir.
Islak FIP: Kedilerin göğüs ve karın boşluğunda sıvı birikmesine yol açar. Bu durum da şiş karınlı bir görüntüye sebep olabilir. Sıvı birikmesi göğüs boşluğunda da görülebilir ve kedilerin nefes alışını zamanla zorlaştırabilir. Islak FIP, kan damarlarında hasara neden olabilir. Bu durum da iltihaplanmaya, kandan karın ve göğüs bölgelerine sıvı akışının yaşanmasına sebep olabilir. FIP semptomları kötüye gitme eğiliminde olabilir.
Kuru FIP: Damarların çevresinde yangısal lezyon ve enfeksiyon oluşumuna yol açabilir. Kuru FIP, kedilerin normal hareket kabiliyetlerini kısıtlayabilir ve nöbetler geçirmelerine sebep olabilir. Bu enfeksiyonun yaygın olarak etkilediği organlar şunlardır:
- Karaciğer
- Beyin
- Akciğer
- Cilt
- Böbrek
- Göz
Bazı durumlarda kuru FIP belirtileri arasında aralıklı ateş, kusma, kilo kaybı, aşırı susama, aşırı idrara çıkma ve sarılık da görülebilir.
Kedilerde FIP Tanısı Nasıl Koyulur?
Hastalık özelinde teşhis yapabilen özel bir test henüz geliştirilemediği ve benzer semptomların birçok farklı hastalığın habercisi olma ihtimalinin yüksekliği dolayısıyla; FIP hastalığının tanısının konması oldukça zordur. Veteriner hekim kontrolündeki detaylı muayene ve testlerle hastalık teşhis edilebilir. Hastalığın teşhisine ulaşmak için hekim yönlendirmesiyle takip edilen süreç şu şekildedir:
- Fiziksel muayene: Kilo kaybı, ateş, ishal, gözlerde enfeksiyon, nefes darlığı, dengesizlik gibi belirtiler kontrol edilir.
- Tıbbi geçmiş: Kedinin daha önceki tıbbi durumu, geçirdiği hastalıklar, yapılan aşılar gibi bilgiler değerlendirilir.
- Kan testi: Kandaki protein seviyesi, albümin/globulin oranları ve diğer kan parametreleri incelenir. FIP olan kedilerde globulin seviyesi yüksek iken albümin seviyesi düşüktür.
- Antikor testi: FIP ile mücadele etmek için kanda üretilen antikorlar tespit edilir.
- Sıvı analizi: Vücudun farklı bölgelerinden sıvı örneği alınarak incelenir ve FIP varlığına dair kanıtlar aranır.
- Görüntüleme: FIP şüphesi söz konusu olduğunda röntgen, ultrason ya da ileri görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.Tanıyı kesinleştirmek amacıyla immünoperoksidaz testi uygulanarak beyaz kan hücrelerine bakılabilir.
Kedilerde FIP Tedavisi Nasıl Yapılır?
FIP, uzun yıllardır tedavisi olmayan bir hastalık olarak bilinmesine rağmen günümüzde yapılan bilimsel çalışmalarla hastalığın tedavisinde olumlu sonuçlar elde edildiği bildirilen fakat henüz geliştirilme aşamasında olan antiviral ilaçlar bulunmaktadır.
FIP hastalığı tedavisi kapsamında uygulanan destekleyici bakım, biriken sıvı drenajı ve kan transfüzyonu gibi yöntemleri içerebilir. Danışılan veteriner hekimler, hastalığın belirtilerine uygun bir biçimde ve kedinin genel sağlık durumunu göz önünde bulundurarak en uygun tedavi yöntemini belirler.
FIP Hastalığı Kediden İnsana Bulaşır mı?
FIP hastalığı kedilerden insanlara bulaşan bir hastalık türü değildir. Ancak kediler arasında Coronavirusun taşıyıcılığıyla ilgili bir risk oluşturmamak için hastalığa sahip bir canlıyla temas sonrası dezenfeksiyona dikkat edilmelidir.
FIP Hastalığı Kediden Kediye Geçer mi?
FIP hastalığını yapan Coronavirusun bulaşma kolaylığı, virüsün kediler arasında hızlı bir biçimde yayılım göstermesine neden olur. Coronavirus bulaşıcıdır fakat hastalık, özellikle immun yetmezlik, stres, çeşitli hastalık gibi durumlarda virüsün mutasyona uğramasıyla ortaya çıkar.
VetAmerikan Tıbbi Veteriner Kadrosu, alanında
deneyimli veterinerlerden oluşan bir ekiptir. Güncel veteriner bilimleri ve hayvan sağlığı
uygulamalarını takip ederek, en yüksek standartlarda bilgi ve tedavi yöntemlerini sunmayı amaçlar. Evcil
hayvanlarınızın sağlığı ve refahı üzerine bilimsel dayanaklı, güvenilir içerikler üretir.